ଭୁବନେଶ୍ୱର (ବଡ଼ ଖବର ବ୍ୟୁରୋ): କୋଭିଡ -୧୯ ମହାମାରୀ ସାରା ବିଶ୍ୱକୁ କବଳିତ କରିଛି । ପୋକ ମାଛିଭଳି ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିନ ଏଥିରେ ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନ ଯାଉଛି । ଏହି ମାରାତ୍ମକ ଜୀବାଣୁରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ପାଇଁ ଫେସ୍ ମାସ୍କ ଲଗାଇବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ । କିନ୍ତୁ ଆପଣ କେବେ ଚିନ୍ତା କରିଛନ୍ତି କି ଫେସ୍ ମାସ୍କ ତିଆରି କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା କାହିଁକି ଥିଲା? କୋରନା ଆସିବାର ପ୍ରାୟ ୧୧୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ଜଣେ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଏକ ମାରାତ୍ମକ ମହାମାରୀକୁ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ମାସ୍କ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ। ତେବେ ଜାଣନ୍ତୁ କିଏ ଓ କାହିଁକି ଏହି ମାସ୍କର ପରିକଳ୍ପନା କରିଥିଲେ ।
’ୱୁ ଲିନ୍-ତେହ’ ନାମକ ଜଣେ ବୈଜ୍ଞାନିକ ମହାମାରୀ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରଥମେ ମାସ୍କ ଉଦ୍ଭାବନ କରିଥିଲେ। ୧ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୮୭୯ ରେ ମାଲେସିଆର ପେନାଙ୍ଗରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ୱୁ ଲିନ-ତେହଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ବ୍ରିଟେନରେ ସମାପ୍ତ ହୋଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ସବୁଠାରୁ ସ୍ମରଣୀୟ କାର୍ଯ୍ୟସ୍ଥଳୀ ହେଉଛି ଚୀନ୍, ଯେଉଁଠାରେ ସେ ଜଣେ ମହାମାରୀ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ। ଡିସେମ୍ବର ୧୯୧୦ରେ, ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଚାଇନାରେ ଏକ ମାରାତ୍ମକ ମହାମାରୀ ବ୍ୟାପିଗଲା । ପର୍ବତ ମୂଷାର ଶିକାର କାରି ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ପ୍ରଥମେ ମହାମାରୀ ଦ୍ୱାରା ସଂକ୍ରମିତ ହୋଇଥିଲେ । ମହାମାରୀ ଆରମ୍ଭ ସମୟରେ ୱୁ ଲେନ୍ ପ୍ରଥମ ପରୀକ୍ଷା କରିଥିଲେ । ମହାମାରୀ ବିସ୍ତାର କରୁଥିବା ଜୀବାଣୁ ବିଷୟରେ ସେ ଜାଣିଥିଲା। ମହାମାରୀ ବବୁନିକ୍ ନାମରେ ପରିଚିତ ହେଲା । ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ମହାମାରୀ ସହିତ ଲଢିବା ପାଇଁ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଆସିଛି।
ୱୁ ଲେନ୍-ତେହ ଅଧ୍ୟୟନରେ ପାଇଲେ ଯେ ଏହି ମହାମାରୀ ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା ମାଧ୍ୟମରେ ବିସ୍ତାର ହୋଇପାରେ। ଏଥିରେ, ସେ ନିଜେ ଅନେକ ସ୍ତରର ସୂତା ଏବଂ କପଡା ଯୋଗ କରି ଏକ ଫେସ୍ ମାସ୍କର ପରିକଳ୍ପନା କରିଥିଲେ ଏବଂ ମହାମାରୀ ବ୍ୟାପିବାରେ ରୋକିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା । ପରେ ଏହା ଡାକ୍ତର ଓ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବିଭାଗର କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥିଲେ।
ବିଶ୍ୱ ଇତିହାସରେ ଏହା ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଲେଖାହେଲା ଯେ ମହାମାରୀ ବ୍ୟାପିବାରେ ଚେକ୍ ଦେବାପାଇଁ ମୁହଁ ମାସ୍କ ପିନ୍ଧିବାର ଜରୁରୀ ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ଅବଶ୍ୟ ଫେସ୍ ମାସ୍କ ବ୍ୟବହାର ଉପରେ ଲୋକଙ୍କ ବିଶ୍ୱାସ ବଢିବା ସେତେବେଳେ ସହଜ ନଥିଲା । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଅନେକ ଲୋକ ୱୁ ଲିନ-ତେହଙ୍କ ପଦ୍ଧତିକୁ ମାନିବାକୁ ରାଜି ନଥିଲେ । ମାସ୍କ ପିନ୍ଧିବାକୁ ମନା କରିଥିବା ଜଣେ ଫରାସୀ ସହକର୍ମୀ ଏହି ମହାମାରୀରେ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଥିଲେ। ଏହା ପରେ, ମାସ୍କ ନ ପିନ୍ଧିବାକୁ କାହାର ବାହାନା କିମ୍ବା ଯୁକ୍ତି ନଥିଲା ।
