ଭୁବନେଶ୍ୱର (ବଡ଼ ଖବର ବ୍ୟୁରୋ): ଆଜି ହେଉଛି ଉତ୍କଳ ଦୀପିକାର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଦିନ । ୧୮୬୬ରେ ରାଜ୍ୟରେ ଭୟଙ୍କର ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ପଡ଼ିଥିଲା । ସେହି ବର୍ଷ ଅଗଷ୍ଟ ୪ରେ ବିଧିବଦ୍ଧ ଭାବେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥମ ସମ୍ବାଦପତ୍ର ଉତ୍କଳ ଦୀପିକା । କର୍ମବୀର ଗୌରୀଶଙ୍କର ରାୟ ଏହାର ପ୍ରଥମ ସମ୍ପାଦକ ଓ ବିଚିତ୍ରାନନ୍ଦ ଦାସ ପ୍ରକାଶକ ଥିଲେ ।
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସୁରକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉତ୍କଳ ଦୀପିକାର ଅବଦାନ ଅତୁଳନୀୟ । ଉତ୍କଳ ଦୀପିକାର ଜନ୍ମଦିନ ଅଗଷ୍ଟ ୪କୁ ରାଜ୍ୟର ଅନେକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ପକ୍ଷରୁ ଓଡ଼ିଆ ସାମ୍ବାଦିକତା ଦିବସ ଭାବେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଭାରତରେ ସାମ୍ବାଦିକତା ଇତିହାସର ଗୌରବମୟ ଅଧ୍ୟାୟରେ ଓଡ଼ିଶା ଶହେ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ସାମ୍ବାଦିକତାର ଇତିହାସ ସହିତ ଗର୍ବ ଏବଂ ସମ୍ମାନର ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଛି। ୧୬୬୨ ମସିହାରେ ଲଣ୍ଡନର ପ୍ରଥମ ଖବରକାଗଜ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା ।
ଭାରତରେ ଖବରକାଗଜ ପ୍ରକାଶନ ପାଇଁ ପ୍ରଥମ ପ୍ରୟାସ ୧୭୭୬ ମସିହାରେ କଲିକତାରେ ଜଣେ ଇଂରାଜୀ ୱିଲିୟମ୍ ବୋଲ୍ଟଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ସରକାରୀ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଯୋଗୁଁ ସେ ସଫଳ ହୋଇପାରିଲେ ନାହିଁ।୧୮୬୬ରେ ରାଜ୍ୟରେ ଭୟଙ୍କର ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ପଡ଼ିଥିଲା । ସେହି ବର୍ଷ ଅଗଷ୍ଟ ୪ରେ ବିଧିବଦ୍ଧ ଭାବେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥମ ସମ୍ବାଦପତ୍ର ‘ଉତ୍କଳ ଦୀପିକା’ । ଏହି ପତ୍ରିକାର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ଓଡିଆ ସାହିତ୍ୟ ବିସ୍ତାର କରିବା ଏବଂ ପ୍ରଶାସନିକ ତ୍ରୁଟି ଦର୍ଶାଇବା ।
